Helaas werd alweer een paar maanden geleden bekend gemaakt dat Lucinda Riley is overleden. Bezig de laatste hand te leggen aan een, mijns inziens, indrukwekkend zij het misschien wat lichtvoetig oeuvre over zeven geadopteerde zussen.
De meningen over haar werk zijn verdeeld. Alleen dan niet onder de lezers, want die zijn allemaal direct verkocht wanneer ze aan een verhaal beginnen van haar hand. Mijns inziens de beste maatstaf voor kwaliteit. Hoewel literair gezien de Zeven zussen misschien niet van de hoogste orde zijn, is het maar net de vraag wat voor criterium men hanteert. Vooral in tijden van massale ontlezing door de opkomst van beeld, steeds meer beeld, in het dagelijks gebeuren. De smartphone als televisie in zakformaat 24/7. 5G voor het straks razendsnel in enkele seconden downloaden van een speelfilm.
Een kijkend iemand is helaas geen lezend iemand en zal dat ook niet snel worden. Het bewegende heeft een kilometers grote voorsprong op het stilstaande. Daarom is de prestatie die Lucinda Riley geleverd heeft, het aanspreken van miljoenen lezers met De zeven zussen in het digitale tijdperk, een prestatie van formaat. Dan maar wat water in de literaire wijn. Wat overigens best wel mee valt. Ze kan zelfs met een beetje goede wil gezien worden als voorloopster van een nieuw literair genre.
Net als Goethe ooit het boegbeeld werd van de Romantiek kan Riley dit worden van de Glamotiek. Een door een zekere Délien bedachte literair kunstzinnige richting. Het is maar dat men het weet. Het glamotische staand voor de overheersende invloed van kitsch, glamour, maar dan geobjectiveerd. Beetje moeilijke academische benaming voor het proces waarbij een persoon zich weet te verwezenlijken, een plekje in de wereld veroveren, door arbeid en taal.
We doen niets anders. Bijvoorbeeld als medewerker van een bouwmarkt of als influencer. Men wordt daarmee zelf een object en observeerbaar onderdeel van de omgeving. Inspiratiebron voor mensen op zoek naar gereedschap, of een leuke tas dan wel jas. Inspirerende stof ook voor de pen hanterende medemens, zoals Lucinda Riley.
Het aaneenrijgen in verhalende vorm van het geheel aan uiterlijke en innerlijke manifestaties. Het denken en doen als fictie uitmondend in de nogal tegenstrijdige combinatie van kitsch en diepgang, mooi dan wel lelijk, echt en onecht als de synthese, samensmelten, van twee uitersten. De Glamotiek als gewaarwordende prikkeling, meer onder- dan bovenzintuiggelijk. Het kijkend aftasten van de (onrechtvaardige) wereld zonder deze daadwerkelijk aan te raken.
Het onbeïnvloedbare zijn, waarin niet het subjectieve centraal staat, zoals in de Romantiek (neoplatonisme in de vorm van geestelijke liefde), maar de schone schijn van het objectieve als verwijzing naar een onderliggende, buiten de mens bevindende, diepere meestal niet al te fraaie waarheid. De enige. Dit in tegenstelling tot het versleten postmodernisme, als de wat achterhaalde spreiding van het (menselijke) ware en echte. Anything goes. Te vatten onder de noemer: zoveel mensen zoveel feiten. Verdomd veel dus.
Hoog tijd daarom voor een weer wat meer centraal gerichte visie omtrent het handelen van de mens in de literatuur en de beeldende kunsten zonder van de oude alleen het stof weg te blazen. Liever alles. Dus ook datgene waar de stof op ligt, zodat het niet opnieuw kan neerdalen. Plus de omliggende contreien, zoals in de journalistiek en de media. Wat niet? Te veel om op te noemen. Wat ik dan ook maar niet doe. Niks saaier dan opsommingen als de wereld aanklevende benamingen. Als iets het postmoderne heeft geleerd dan dat.
En dan is iedere benaming ook nog eens voorzien van een eigen waarheid. Te dol voor woorden. Afkomstig van zich wetenschappers noemende warhoofden als Jaques Derrida. Grootste intellectuele verdienste het uit elkaar peuteren van woorden tot onbegrepen lettergrepen. Even diep ademhalen, daar gaat ie dan: De-con-struc-tie. Lijfspreuk van de geleerde Franse tuinkabouter: Opschrijven van wat niet gezegd kan worden…
Tevens een veeg uit de pan richting de grote logische denker Ludwig Wittgenstein die z’n belangrijkste werk Tractatus logico-philosophicus eindigt met de constatering: Waarover men niet spreken kan, daarover moet men zwijgen. Een wijze raad blijkbaar niet besteed aan een ‘postbode’ als Derrida die alleen opschrijft wat misschien beter niet opgeschreven kan worden omdat het buiten de spreektaal ligt. Zegel van Marx erop klaar.
De doorgestreepte woorden (sous rature) op de envelop overlaten aan de daartoe bestemde postmoderne machinerie en de weg richting de academische boekenverkopers ligt open. Een nietsvermoedende koper van De la grammatologie (Van de grammatica) kan vervolgens binnen de kortste keren een niet echt hedendaagse posttraumatische, taalkundige zenuwinzinking tegemoet zien. Bijvoorbeeld vanwege het hebben van meer zekerheid (sans aucun doute) van het naderende (approchant), dichterbij komende in de (spreek)taal als het eruit verdwijnende ongewisse (incertain) aan duiding (interprétation). Vooral in de spraak (discours) als voer voor post-analytisch ingestelde logopedisten.
Alvorens het romanproject De zeven zussen van Lucinda Riley en het glamotische gehalte ervan aan bod komt is een korte uiteenzetting van de Glamotiek misschien wel op z’n plaats lijkt me. De beginselverklaring is overigens binnenkort als e-book met tal van illustraties gratis te verkrijgen op deze site. Het is maar dat men het weet. Binnen niet al te lange tijd hopelijk ook in het Engels te lezen.
Ook het gedeelte over een dialoog tussen een vader van drie kinderen en een wijze man, getiteld: Over de voor- en nadelen van de geboorte. Niets glamotischer dan de zoetgevooisde voorstelling van een wieg als het aan zicht onttrekken van het bederfelijke aan het erin liggende babyvlees (plus het nodige aan toekomstige verslavingen).
In de beeldhouwkunst wordt de Glamotiek vertegenwoordigd door iemand als Damien Hirst (For the love of god: platina schedel bedekt met diamanten als symbool voor de hoeveelheid geld die de mensheid uitgeeft voor het uitstellen van de dood), Banksy (graffiti: meisje met de losgelaten ballon in de vorm van een robijnrood hart getiteld Hope, de op papier afgedrukte versie werd op hilarische wijze vernietigd tot een berg snippers tijdens de verkoop bij veilinghuis Sotheby’s, waardoor het heel glamotisch juist nog meer waard werd en men voor het gesloopte aan kunst blijkbaar bereid is dieper in de buidel te tasten dan voor het hele en complete aan creatieve uiting.
Een veeg teken en een waarschuwing voor de musea wereldwijd om meer aan de beveiliging van de collectie te doen. Argument van de vandaal bij het bewerken met een viltstift van het meest illustere vrouwenportret in de wereld: ‘Ja luister eens ik verhoogde alleen de waarde een beetje van de Mona Lisa.’ ).
Wie het bovenstaande schilderij van Jeroen Krabbé bekijkt kan maar een ding concluderen: hier is een gepassioneerd kunstenaar aan de slag gegaan met verf en linnen. Ooit was de schilder Krabbé een veel gevraagd acteur die tot in Hollywood rollen kreeg aangeboden. Het glitter wereldje van glamour en oppervlakkigheid waarvan niets, maar dan ook niets is terug te vinden in z’n schilderijen.
Een goed voorbeeld van Glamotiek. Het innerlijk en uiterlijk fluweel heeft plaatsgemaakt voor een verstilde en geslaagde creatieve uiting met verf en kwast dat de toeschouwer een vreemd en onbestemd gevoel geeft. Zoals in bovenstaand doek met als onderwerp het atelier van de schilder. Een bijna Hopperiaanse leegte uitstralend
Een meer verlopen voorbeeld van Glamotiek in de beeldende kunst is Kiefers Voyage au bout de la nuit (Reis naar het einde van de nacht): een afgedankt model straalvliegtuig met stro op de vleugels ooit te zien geweest in de Nieuwe Kerk te Amsterdam. Maar wie heeft daar echt goed naar gekeken? Ik bedoel voor het zien van het smeulende, zacht oplaaiende vuur van een nieuwe dag uitgesmeerd in de gezichten van de niet aanwezige passagiers.
Terwijl er toen in het eerste decennium van de nieuwe eeuw van een pandemie echt nog geen sprake was. Wel van het elkaar aan steken met het minstens zo schadelijke reisvirus via een organisatie als Booking.com. Wie niet drie keer per jaar in het vliegtuig zat richting een verre vakantiebestemming telde niet mee in vriendenkring en familie. Maar daar zal geen vaccin tegen zijn, behalve het op een zodanige manier veranderen van het klimaat door de overmatige uitstoot van broeikasgassen dat er sprake is van ongekende temperatuurstijgingen waardoor de halve Turkse Rivièra in de as wordt gelegd. Om maar een populaire bestemming te noemen van het internationale vliegproletariaat.
Het reizen per vleugel niet eens zo heel lang geleden weggelegd voor een select groepje rijke stinkerds: de jetset. Die hebben binnenkort de ruimte als nieuw paradepaardje voor een extravagante leefstijl genaamd de rockset (van rocket). Nu alleen nog het nodige aan luxe oorden buiten de dampkring en de gemiddelde miljardair kan z’n lol niet op. De jongens van TradeFlow als bonus, wanneer de AEX over een jaar of drie door de tweeduizend gaat, zwevend in een door Jeff Bezos gerunde toplessbarretje ergens tussen maan en aarde.
De halfnaakte serveersters uitgerust met een door Apple geleverde smartphone, het touchscreen voorzien van een miniatuur zwartekrachtveldje voor het op z’n plaats houden van een lijntje coke bij het afrekenen van een bacspa (bacardi space). Het witte poeder geleverd door de Amerikaanse tak van de inmiddels wereldwijd opererende mocro-maffia, tegen de klippen op gegroeid onder de hoede van de Nederlandse bewindsman Grapperhaus, bijgenaamd The Bold Don (De kale peetvader).
Die altijd zo streng en bezorgd kijkt na weer een aanslag op een bekende Nederlander en vervolgens overgaat tot de orde van de besturende dag. Dat wil zeggen een sms’je naar z’n schoonmoeder stuurt met de mededeling dat het nieuwste wattenstaafje geschikt is voor hergebruik in de eigen en andermans koker zonder het gevaar van een besmetting. Wat wel zo goedkoop is bij het doen van een snuifje. De vinding van ene Sluwerd en ze maar meteen een paar miljard besteld hebben voor deze en komende generaties chronisch depressieve pandemisten die wel een geestelijk opkikkertje kunnen gebruiken.
Terug naar de kunst van een ziener als Kiefer. Glamotischer krijgt men het niet als kunstliefhebber. In ieder geval niet bij Jeff Koons. Meer camp. Oftewel kramp. Ik bedoel in de maag. Het inhoudsloze gladde. Dieren gemaakt van ballonnen. Pak een speld en ‘pang!’ weg is de handig in elkaar gedraaide verschijning van een puppy. Wat uiteraard niet het geval is met de platina schedel van Hirst of de graffiti van Banksy dan wel het lege straalvliegtuig van Kiefer.
In de (film)muziek is Ennio Morricone de meest glamotische (Once upon a time in the West: wraak als rechtvaardiging en diepere waarheid van aangedaan onrecht, verklankt door de scheurende tonen van een misschien best wel fraaie mondharp, geklemd tussen de verkrampte kaken van een jonge Charles Bronson, wankelend het noodlot trotserend op het schavot van de tijd in het Wilde Westen.
In werkelijkheid een geriefelijke Hollywood studio, maar dat mag de pret niet drukken. Films opgenomen in een studio en dan vooral met behulp van de pc zijn sowieso glamotisch, de virtueel perfect bedekte afgrond tussen echt en onecht, bijvoorbeeld Avatar, veel glamotischer dan een docu, behalve dan voorzien van het achtervoegsel ‘drama’. Games vallen wat dat betreft buiten het bootje. Te opgelegd onecht. Punten scoren? Ammehoela!
Als vroege voorloper van het glamotische in de literatuur is Brett Easton Ellis met American psycho het vermelden waard. Materieel bezit en de oppervlakkige vertoning ervan door de hoofdpersoon en serie-moordenaar? Patrick Bateman. Objectief een kritiek op de vluchtige wreedheid van het kapitalisme. Subjectief de weerslag van een op hol geslagen nogal bloedige fantasie, wat van ondergeschikt belang is, want het is slechts de schijn van het persoonlijke dat wordt gewekt door de schrijver in een vertelling waarbij het hebben van luxe en de lijfelijke vernietiging ervan de kale beweegredenen zijn voor het botvieren van moordzuchtige neigingen.
Een belangrijke bron van de Glamotiek is, zoals al aangestipt, de filosofie. En dan vooral het werk van de eerder genoemde Ludwig Wittgenstein. Iemand die stond voor een op de logica gebaseerde objectieve werkelijkheid verwoord door, hoe kan het anders, de taal, maar dan wel als schone schijn, hoe cru vaak ook, bestaande uit benoembare feiten, van uitersten, want de wereld is volgens hem alles wat het geval is aan feiten en de erop geplaatste façade aan elementaire volzinnen als mondain decor. Variërend van nietszeggende uitspraken, tautologie, (het regent of het regent niet) tot regelrechte tegenspraken, contradicties (het regent en het is droog), en alles daartussen.
Een bekende uit- tegenspraak van Wittgenstein is dat de zin van de wereld buiten dezelfde wereld moet liggen. Rakend aan de glamotische schijn van de dichtkunst en de poëzie, maar bijvoorbeeld ook aan een ongerijmdheid als: het probleem is dat er geen probleem is. En dat is ook zo. Daarom maken we ze aan de lopende band, zoals de pandemie en de klimaatverandering, de mens kan niet zonder op straffe van uitzichtloze en gruwelijke verveling. Om eenmaal als winnaar sterker uit de strijd te komen op de apenrots van de evolutie.
Kijk ons eens dapper en slim zijn. Of strijdend ten onder te gaan. Minstens zo heroïsch. Conform de van Glamotiek barstende Ring van Wagner (Rijngoud in ruil voor onbeperkte macht): Götterdämmerung (godenschemering). Alleen zijn wij inmiddels de goden van onszelf geworden via bloeiende wetenschap en florerende economie. Waarbij de laatste probeert de eerste voor z’n karretje te spannen. De nationale en internationale staathuishoudkunde dat altijd het laatste woord heeft. Met het nodige aan uitwassen zoals onlangs weer bleek tijdens de bestrijding van de pandemie. Hele vermogens werden en worden onder valse beloftes en voorwendsels vergaard.
Op financieel gebied blinkt de Glamotiek uit in het fenomeen van de cryptomunten. Onzichtbaar betaalmiddel (schijn), gemijnd op de pc’s wereldwijd via de blockchain als digitale onverenigbaarheid. Het niet tastbare voor het verkrijgen van een tastbare dienst of goed dat uiteindelijk zichzelf de das om doet vanwege de grote discrepantie tussen echt en onecht, en tussen hoog en laag. Tulpenmanies eigen. Een cryptomunt die niets meer waard is houdt eenvoudig op te bestaan. Uit een peperdure bol groeide tenminste nog met een beetje geluk een bloem.
Het zich overgeven van de mensheid aan verholen valuta zal uiteraard met de nodige fluctuaties gepaard gaan, bijvoorbeeld in negatieve zin wanneer via een twitterende internetgoeroe het plotselinge besef doorbreekt van het belokende in het betalingsverkeer. De extreem hobbelige weg van het virtuele méér, maar ook mindere. De ene dag met het hoofd hoog in de cloud en de andere dag plat op de neus gevallen in het dichtstbijzijnde serverpark. Of iets verder weg, wat de klap niet minder hard maakt, hooguit dringt de geestelijke pijn van geleden verlies een halve seconde later door tot het handelende bewustzijn (echec).
Om terug te komen bij de literatuur: hoe zit het met het glamotische, het op luisterrijke wijze bedekken achter een fraaie wereldse façade van de schaduwkant van een leven, in het werk van de helaas veel te vroeg overleden Lucinda Riley? Dat barst ervan uit de voegen! Te beginnen bij de vormgeving: de voorkaft van haar boeken zijn bijna altijd voorzien van een mierzoet aandoende zuurstokkleurige afbeelding, glamour; meestal de oprijlaan of het half openstaande hek van een landgoed. Geflankeerd door een al dan niet besneeuwde spar. Weldadig aandoende, goed gesitueerde onschuld op het punt van omvallen. Zelfs wanneer er een landschap is afgebeeld op de kaft, bijvoorbeeld in het deel Zon in De zeven zussen, is dit een nogal kitscherig, glamourachtig aandoend geheel wachtend op het ontluisterende tegendeel.
Hoewel men zich bij de aanvang, het eerste tiental of nog meer bladzijden, van een vertelling van de Iers/Engelse schrijfster, waant in een kasteelroman kroniek en de bijbehorende glamour, is dat toch schijn. Pragmatiek. Het gemakzuchtige luie varken van een lezer bij de hand nemen, weg houden van het beantwoorden van een de concentratie verstorende ringtone, om deze plotseling los te laten. Een beller in de wacht. Vaak met een duik in de geschiedenis en Riley niet alleen een getalenteerd schrijfster, geniaal? genoemd kan worden, nieuwe Brontë, maar ook een bekwaam historica die zich niet gemakzuchtig verliet op de oppervlakkige leugenachtigheid van het worldwideweb. Het een googlelaar beduvelende algoritme als de recht in z’n reet stekende neus van Pinokkio.
Lucinda Riley stond niet voor niets bekend om haar grondige bronnenonderzoek, vaak ter plekke gedaan in de gemeentelijke archieven (Zuid-Amerika, Thailand en Australië, maar ook in Engeland en Frankrijk) en ze de halve planeet afreisde voor het verzamelen van de stof voor een vertelling. De Zeven zussen zijn deel voor deel dan ook voer voor meer geschiedkundig ingestelde lezers, zoals misschien u en zeker ik. Maar dan wel in de vorm van verklarende historie die, zoals bekend, lust en last tegelijk is. Globaal en op het persoonlijke vlak, met tal van overlappingen. Het de mensheid aanklevende gemeenschappelijke aan fraaie en minder fraaie belevenissen.
Een leven vol gemiste kansen en schuldgevoel over de ingeslagen weg op het altijd, achteraf gezien, beslissende kruispunt met de lonkende bordjes ‘succes’ en ‘voorspoed’. Niet alleen in de boeken van Lucinda Riley nogal eens verwisseld met het tegenovergestelde aan route richting de onbekende einder, met als uiteindelijk resultaat de val van de moederschoot in de volgende moederschoot genaamd graf.
Als uitkomst van het niet echt geslaagde huwelijk met een notoire vreemdganger (Monsieur Interminable, Meneer Oneindig), los voor de echtelijke kar zittend, tomeloze geslachtsdrift, in een steeds verder uitdijend hemelbed tot de laatste ster een sintel is geworden en het grootste zwarte gat een minuscuul afvoerputje van de paar resterende korrels aan materie op de atletiekbaan van het komende en gaande. Het behaaglijk in zichzelf achterover leunende vacuüm dat vervolgens, ik bedoel ‘ver-vol-gens’, over gaat tot de orde van de nooit meer eindigende dag noch nacht. And so it was.
Over sterren gesproken. De titel van de bekende zeven zussen reeks van Riley is, zoals men misschien wel weet, ontleend aan het astronomische fenomeen van een cluster in de dierenriem Stier (de Plejaden) genaamd, men raadt het al: De zeven zussen. Een gegeven dat de boeken misschien wel een extra duwtje omhoog geeft. Wie weet? Die zussen toch.
De titel van het eerste deel, uitgekomen in 2014, dekte de lading voor de rest aan fonkelende vrouwelijke, geadopteerde familie. Het verhaal zette ook meteen de toon voor de resterende delen. Een aanvankelijk glamourachtige vertelling over liefde, verlies en psychologisch gezien de zoektocht naar het ware ik van een zus. Met ook een oplettend oog voor de schaduwzijde van het onbekende aan leven van een meid. Eind en begin op glamotische wijze losjes aan elkaar geschreven door Lucinda Riley. Wat het juist zo intrigerend maakt.
Na de plotselinge dood van hun steenrijke vader komen Maia en haar zussen bij elkaar in hun ouderlijk huis. Een prachtig landhuis aan het meer van Genève. De zussen werden als baby door hun stiefvader Pa Salt, vader Zout, met als achternaam D’Aplièse, geadopteerd en krijgen na zijn dood allemaal een brief met een mysterieuze verwijzing naar hun afkomst. Een gegeven uitermate geschikt voor een game met inhoud en het niet alleen om de actie gaat maar ook om de beweegredenen van de heldinnen.
In dit eerste deel uit de serie boeken is het dus Maia die op pad gaat. Ze komt terecht in Rio de Janeiro. Daar aangekomen probeert ze met de weinige aanwijzingen die ze heeft haar onbekende achtergrond te ontrafelen. De hamvraag is of ze erin slaagt, als adoptiekind, haar ware identiteit te achterhalen. Dit met de nodige duiken in het familiale verleden en de lezer een geschiedkundige blik wordt gegund in het bruisende Brazilië.
Het beproefde procedé van Lucinda Riley: het heden komt voort uit het verleden. De mens als wandelend museaal gebeuren, paspop van overgeërfde welvaart én armoede, het laatste met een beetje pech meer dan het eerste, op zowel persoonlijk vlak als in het grotere geheel van een land of zelfs een continent (Australië in het deel Parel). Iets dat door de groeiende lezersschare bijzonder op prijs werd en wordt gesteld. De serie was en is bijzonder succesvol en men reikhalzend uitzag en ziet naar de belevenissen van de volgende zus.
Die belevenissen lieten niet lang op zich wachten in het boek met de titel ‘Storm’ uit 2015. Daarin gaat zus Ally op pad met de opdracht van Pa Salt voor het achterhalen van haar ware identiteit. Als iemand die de hoofdprijs in de loterij heeft gewonnen en van vreugde het geheugen heeft verloren. Ja ooit was je minder vermogend, zelfs straatarm.
Kleine troost: ook iemand uit een rijke familie komt arm, zonder bezittingen, ter wereld en gaat er even arm weer af, want het laatste hemd heeft geen zakken. Wat men in de tussentijd aan rijkdom krijgt toegeworpen, erfenis, of na hard werken, dan wel op illegale wijze in de criminaliteit verwerft, blijft surrogaat, een vervanging- opvulmiddel voor een de mens nu eenmaal van nature aanklevende leegte.
Het onzichtbare gat waaromheen, ter compensatie, met de nodige pijnscheuten een genotzuchtig lichaam is gegroeid. Per definitie schromelijk tekort schietend. Opvoeding als het kweken van geboren verliezers die eenmaal volwassen, de jaren des onderscheids bereikt, braaf hebben leren creperen met soms wat opvlammend verzet tegen hun lot als sterfelijke door de creatie van nieuw leven (geboorte).
Het om de rand gepositioneerde bewustzijn wil nu eenmaal meer dan ademen en stofwisseling. Veel meer. De verzadiging nog niet bereikt of het ermee behepte organisme is alweer bezig de tentakels van ledematen begerig uit te strekken naar nieuwe buit om het als voedsel te verteren via het overkoepelende labyrint aan geestelijke en lichamelijke sapstromen, een bezigheid waar een octopus nog een puntje aan kan zuigen wat betreft gulzigheid, ten einde zichzelf als mens te overstijgen. Wat weinigen gegeven is.
In de arena en het strijdperk van het leven zijn weinig winnaars en veel verliezers. Toch werpen de leden van iedere nieuwe generatie zich vol vuur in de strijd voor het veroveren van een toppositie in bijvoorbeeld het bedrijfsleven of de politiek, wedijver als hun enige bestaansgrond, om vroeg of laat het onderspit te delven. Ja, er is maar één Mark Rutte, hoewel Siegried Kaag graag het tegendeel zou beweren, en er zijn veel Diederik Samsons.
Maar ook het jezelf handhaven zonder veel verdere ambitie gaat vrijwel nooit zonder de nodige strubbelingen en tegenslagen, ook op sportief vlak, zoals bij de zeilster Ally in de roman Storm. Een veelzeggende titel . Na een traumatische ervaring op zee besluit Ally haar zeilcarrière de rug toe te keren en haar vaders aanwijzing, net als de andere zussen, te volgen. Het brengt haar naar Noorwegen, naar een verleden waarin klassieke muziek de hoofdrol speelt. Hoe meer Ally te weten komt, hoe meer onbeantwoorde vragen.
Wat probeert haar vader haar duidelijk te maken? Dit duidelijk maken kan als centraal thema in De zeven zussen gezien worden, waar herinnering en identiteit twee loten aan dezelfde stam zijn: ik ben mijn geheugen. In het geval van adoptie heeft dit geheugen aanvulling nodig. Men wil nu eenmaal weten wie men werkelijk is als geadopteerde. Wat net als bij de andere zussen ook bij zus Ally met het overwinnen van de nodige obstakels gepaard gaat. Te vergelijken met een programma als Spoorloos waarin presentator Derk Bolt op zoek ging naar het door een adoptiekind in een ver land achtergelaten verleden. Soms met het nodige aan hilarische beelden.
Zo herinner ik mij een uitzending waarin een vader werd getraceerd van een in Nederland geadopteerde dochter, een joviale man die de onderzoeksjournalist gastvrij in een camper ontving in een buitenwijk van Sydney, Australië. Heel vriendelijk hem te woord stond tot Bolt begon over z’n dochter: ‘Did you know you have a daughter in Holland?’ De man kwam toen vloekend overeind en verzocht het bezoek dwingend z’n huisje op wielen te verlaten: ‘I thought I won the Powerball! Get the fuck out!! And keep my daughter away from me. Far away! I want nothing to do with her!’
Het derde deel uit de serie De zeven zussen is getiteld Schaduw. Hoofdpersoon is Star D’Aplièse. Ook zij is door de dood van haar stiefvader op een keerpunt in haar leven gekomen. De opdracht op zoek te gaan naar haar afkomst ligt als een steen op haar maag. Toch gaat ze de uitdaging aan. Zonder haar favoriete jongere zusje CeCe, met wie ze heel goed bevriend is. Ze delen alles samen. Lief en leed. Behalve hun verschillende afkomst. Met lichte tegenzin gaat ze naar de in de brief van Pa Salt vermelde bestemming: Londen.
Daar gaat een wereld voor haar open na een duik in de geschiedenis. Star ontdekt namelijk het bestaan van een zekere Flora MacNichol. Vrouw met een avontuurlijk karakter, net als zij, die honderd jaar geleden uit het afgelegen Lake District naar de metropool Londen vertrok. Daar ontdekte ze nieuwe idealen en tradities in de Engelse high society. Een geprivilegieerde laag in de samenleving waar ze deel van ging uitmaken. Het gaf haar de ruimte tot het ontwikkelen van zichzelf op een manier dat haar in het provinciale Lake District nooit was gelukt. Zal zus Star D’Aplièse in het moderne Londen eenzelfde transformatie doormaken en eindelijk uit de schaduw van haar zusje, van CeCe, kunnen stappen? Of over het eigen silhouet heen. Het is maar hoe men het bekijkt als lezer.
Het vierde en literair historisch gezien misschien wel het meest interessante deel Parel (2017) van De Zeven zussen, gaat juist over zus CeCe, die, zoals boven vermeld, nogal close was met lievelingszus Star D’Aplièse. Toch heeft ook CeCe een eigen leven. Dit dan wel met de kanttekening dat ze altijd het gevoel had nergens echt bij te horen als geadopteerde. De dood van haar stiefvader is een keerpunt in haar nogal beschermde leven. Wanneer haar zus en boezemvriendin Star een nieuw leven opbouwt met de man van wie ze houdt, voelt ze zich toch een beetje in de steek gelaten als zus.
Wanhopig verlaat CeCe Londen in een al even wanhopige poging haar verleden te ontrafelen. Wie is ze en waar komt ze vandaan? De enige aanwijzing die ze heeft is een zwart-witfoto en de naam van een vrouw die honderd jaar eerder in Australië leefde. Eerst bezoekt CeCe Thailand en Lucinda Riley heel beeldend de prachtige stranden van Krabi beschrijft. Je zou er als lezer bij wijze van spreken zo een duik in het water willen nemen. Eerder nog dan bij het zien van de beelden van hetzelfde strand op YouTube. Bijna altijd voorafgegaan of onderbroken door hinderlijke reclames die je het gevoel geven als digitaal aas te dienen voor een voorbij zwemmende Google-haai. De keerzijde van het gratis kijken in een wereld beheerst door het algoritme. Maar dit terzijde als commercieel glamotische uitwas.
Vervolgens reist CeCe naar Australië, om via de kust uiteindelijk terecht te komen in de dorre en ruwe vlaktes van het kokendhete binnenland. De grote vraag is of ze daar in de ontoegankelijke wildernis eindelijk haar geluk en levensbestemming zal vinden. In het verhaal is een belangrijke rol voor de parelvisserij weggelegd; bedreven door Engelsen die ooit naar de verafgelegen kolonie zijn getrokken voor het maken van fortuin. Vandaar ook de titel.
Maan is het vijfde deel van De zeven zussen. Hoofdpersoon is zus Tiggy D’Aplièse. Na de dood van Pa Salt trekt ze voor het verwerken van het verdriet naar de afgelegen bossen van Schotland. Daar gaat ze werken met dieren. Haar grote hartstocht. Van mensen moet ze niet zoveel hebben. Maar om bij het dier te komen zal ze toch eerst langs haar tweebenige medeschepsels moeten in een geordende maatschappij zoals de Europese en dus ook de Schotse. De menselijke omgang, als ultieme konsekwentie van een bepaald soort zintuiglijke verstrengeling, gaat de een helaas beter af dan de ander.
Tal van te overwinnen obstakels dus voor Tiggy het lam, zogezegd, op de schoot kan nemen. Ze komt terecht op het landgoed van de intrigerende maar nogal stugge Charlie Kinnaird. Daar leert ze de oude Chilly kennen, die haar vertelt dat ze een speciale gave heeft en dat het lot bepaald heeft dat hij haar op het pad van haar verleden zal brengen. Via hem komt ze in het Spaanse Granada terecht. Het spoor volgende van de nogal gesloten zigeunergemeenschap van Sacromonte. Eenmaal in vertrouwen genomen lukt het Tiggy haar exotische verleden te ontrafelen. Tegelijkertijd weet ze haar bijzondere, helderziende gave steeds verder te ontwikkelen.
Maar wanneer het lot een onverwachte wending neemt, moet ze beslissen of ze in Granada blijft of teruggaat naar Schotland. Geen zus zonder het maken van een moeilijke keuze. Het lijkt wel een familetrekje, wat ze dus als geadopteerde zussen helemaal niet zijn. Ik bedoel ‘familie’ in de strikte zin van het woord. Geen bloedverwanten, maar wel soulmates.
Het deel met de meest lovende recensies is het zesde deel uit de serie: Zon (2019). Het gaat over het beeldschone donkere fotomodel Electra . Een zus die het op het eerste gezicht goed gedaan lijkt te hebben in het leven. Mooi, schatrijk en wereldberoemd. Helaas gaat achter dit perfecte plaatje een kwetsbare, jonge aan drank en drugs verslaafde vrouw schuil. Electra D’Aplièse heeft als adoptiekind geen enkele behoefte te weten waar ze nu precies vandaan komt, waar haar wortels liggen. Totdat ze op een dag een bijzondere brief ontvangt. Net als de andere zussen kan ook zij niet de verleiding weerstaan op zoek te gaan naar het verleden.
Zon brengt de lezer van het bruisende, chaotische Manhattan naar de prachtige uitgestrekte vlaktes van Kenia. De hamvraag is of de zoektocht naar het verleden Electra kan helpen haar problemen het hoofd te bieden zonder opnieuw te vluchten in drank en drugs.
Het zevende en meest recente deel uit de serie, De zevende zus (2021), gaat nu eens niet over de zoektocht naar het eigen verleden, maar naar het vinden van de laatste zus. De meest mysterieuze. Waar te zoeken naar haar? Een taak die zus Maia en Ally op zich nemen. Maar ook zus CeCe speelt een belangrijke rol, net als de andere zussen. Een samenkomst dus van het voorafgaande aan vrouwelijke belevenissen.
Ging het in de vorige boeken over het zoeken en vinden van de eigen afkomst van een geadopteerde zus, in dit laatste deel wordt de spanning opgebouwd rondom de mysterieuze zevende zus. Ze was tot nu toe onvindbaar, behalve dan in het hoofd van de schrijfster, die via een man, een zekere Hoffman, opvallend wat een ondergeschikte en dienende rol het mannelijk geslacht heeft in de verschillende delen, op Pa Salt na, de nodige aanwijzing geeft voor het vinden van de laatste zus.
Die schijnt ergens op een wijngaard in Nieuw-Zeeland te vertoeven en de bezitster van een bijzondere, stervormige ring. De in Australië wonende CeCe gaat op onderzoek uit. Wat volgt is een opwindende zoektocht naar de vrouw-met-de-ring. Die is net aan een grote reis begonnen. Het wordt een race tegen de klok die de zussen de hele wereld over voeren. Van Nieuw-Zeeland gaat het naar Canada, Engeland en Frankrijk.
Steeds lijken ze een stap achter te lopen. Uiteindelijk is Ierland de plek waar alle draden samenkomen. Niet toevallig het geboorteland van Lucinda Riley. Een duizelingwekkende duik in de meer recente geschiedenis, de onafhankelijkheidsstrijd tegen de Engelse overheersers in de jaren twintig van de vorige eeuw, kan dan ook niet uitblijven. De schrijfster op haar best. Maar voor wie wil weten hoe het verhaal eindigt, die zal toch echt het e-book moeten lezen. Iets dat bepaalt geen straf is. Eerder een beloning van het volgen van de door Lucinda Riley beschreven gebeurtenissen rondom zeven uitzonderlijke romanpersonages, niet alleen zussen, maar ook vriendinnen, in een tijdsbestek van een kleine zeven jaar. Voor ieder zus eentje.
Helaas is schrijfster Lucinda Riley overleden en kan ze niet meer van het ongekende wereldwijde succes van de door haar in het leven geroepen buitenbeentjes aan meiden genieten. Wel komt er nog een achtste deel, handelend over de misschien wel meest centrale figuur uit de serie boeken: de mysterieuze Pa Salt. Niet door Lucinda Riley zelf geschreven, maar door haar oudste zoon. Een procedé eerder toegepast in de succesvolle Millennium-trilogie van de Zweedse schrijver Stieg Larson die in 2004 op vijftigjarige leeftijd overleed. Twee nieuwe boeken in de reeks werden in 2015 en 2017 geschreven door David Lagercrantz. Het finale deel van De zeven zussen is gepland voor 2023. De lat ligt hoog. We zijn benieuwd.
Selexyzebooks
