NIEUW GRIEZELVERHAAL VAN STEPHEN KING OVER ONTVOERDE KINDEREN MET EEN PARANORMALE GAVE
Deze keer de bespreking van een e-book geschreven door Stephen King: Het Instituut. Griezelen op hoog niveau gezien de mans indrukwekkende lijst met horrorverhalen, zoals The Shining. Een meesterwerk verfilmd tot een nog groter meesterwerk door cineast Stanley Kubrick.
Wie herinnert zich niet de scene van de man met de bijl? Niet zozeer gespeeld door Jack Nicholson. Maar zichzelf gedurende de opname omgevormd tot een moordlustig individu dat de grens tussen spel en werkelijkheid doet vervagen. Tot het collectieve filmgeheugen van de mensheid gaan behoren met dat ene door merg en been gaande zinnetje: ‘Wendy, I’m home!’ Grijnslachend uitgesproken door een aan diggels geslagen bovenpaneel van een deur in het winterse Overlook-hotel. Met als diepere laag van het King-verhaal een spel met heden en verleden dat de hoofdpersoon het spoor volledig doet bijster raken in het hoog in de bergen gelegen jetset logement.
Nu Het Instituut van de Amerikaanse veelschrijver. Goed voor tweehonderd boeken inmiddels. Dan zou je verwachten dat er wel enige sleetsheid zou zijn ingetreden. Maar dat is niet het geval. King verstaat als geen andere thrillerschrijver de kunst van het bespelen van het een individu aangeboren angstgevoel. Niet te verwarren met vrees.
Angst als het niet te vatten sentiment van toenemende schrik en beklemming voor een niet of nauwelijks te benoemen iets. Wat waarschijnlijk alles te maken heeft met het grote niets waaruit een ieder is voortgekomen en waarin men ooit een keer zal terugkeren als sterfelijke. Of terugkeren? Beter misschien te zeggen: in oplossen, zoals de ene vloeistof in de andere.
Waar de meeste mensen om begrijpelijke redenen liever niet aan denken. De ultieme voedingsbodem voor thriller en horror. Aan een schrijver als Stephen King wel toevertrouwd dit macabere gegeven tot op het bot uit te benen in het land van Halloween en shootout.
Het Instituut dus. Een Amerikaanse instelling waar kinderen tegen hun wil, want ontvoerd, naar toe worden gebracht. Niet zomaar kinderen, maar kinderen met een bepaalde gave op het gebied van het paranormale. Een bekend thema in de verhalen van Stephen King.
Danny, het zoontje van de overspannen en zenuwzieke schrijver Jack Torrance in The Shining, heeft bijvoorbeeld het vermogen op buitenzintuiglijke wijze contact te kunnen leggen. Dat doet hij dan met de chef-kok van het Overlook hotel. Net als Carrie, in de gelijknamige film, die een spiegel breekt door middel van telekinese. Vervolgens haar kwelgeesten op de middelbare school tijdens een uit de hand gelopen pesterij middels paranormale krachten hel en verdoemenis brengt.
De kracht van Stephen King op zijn beurt is minder bovennatuurlijk, namelijk de gave dat hij z’n griezelverhalen van een realistisch element voorziet. Waardoor je je als lezer op den duur afvraagt of het niet werkelijk gebeurd kan zijn.
Bijvoorbeeld de hoogbegaafde Luke Ellis. Die wordt op nogal ruwe wijze door twee nietsontziende misdadigers ontvoerd en naar een kamer gebracht die het evenbeeld is van de kamer bij hem thuis. Alleen wat minder opgeruimd. De kamer heeft ook een naam: de Voorkant, gelegen in een vleugel van het Instituut waar meer lotgenoten zitten opgesloten.
Onderworpen aan nogal extreme experimenten zoals het gedwongen moeten kijken naar infantiele films en het aanhoren van gegons. Wanneer ze deze experimenten doorstaan gaan ze naar de Achterkant. Hun gave is dan nog veel verder ontwikkeld en deze kan worden ingezet, niet zozeer om de wereld te verbeteren, maar om die te veranderen. Niet echt ten goede.
Alleen is Luke Ellis een dwarsligger die voor de nodige problemen gaat zorgen en op zijn eigen manier zand in de hersenspoelende raderen van het Instituut strooit. Gedoseerd overigens door de schrijver verteld. Een niet echt makkelijk verhaal, uitgestreken over meer dan vijfhonderd bladzijden.
Maar met iedere gelezen bladzijde de lezer steeds vaster in de greep krijgend. Hoewel kinderen de absolute hoofdrol hebben in het boek is er ook genoeg ruimte voor volwassen personages. Zo veel dat ik me afvraag of dat wat King beschrijft op geheel andere wijze niet al volop gaande is in de wereld.
Niet alleen gaande met paranormale kinderen, maar met bijna alle kinderen. Min of meer ontvoerd in een wereldomspannend instituut, net, van het door calculerende volwassenen opgezette digitaal verlokkelijke. Ja, ik weet dat het een beetje overdreven klinkt. Maar toch leert een blik op een gemiddeld schoolplein anders. Daar wordt niet meer gespeeld maar gegamed.
Geen kind nog zonder smartphone dat hun doen en laten steeds meer bepaald. Ik weet niet of dat ook een vorm van hersenspoelen is. Maar of er op den duur niet een totaal ander soort van mensentype door ontstaat is iets dat de wetenschap, sociaal dan wel exact, zich te weinig afvraagt. Waar door politiek en maatschappij met de komst van het 5G netwerk eens goed over na gedacht moet worden. Misschien dat dit boek en e-book van alleskunner Stephen King daarbij helpt.
Selexyzebooks
