Gratis ebook van Oscar Wilde. Misschien wel z’n bekendste en ook meest omstreden werk: Het portret van Dorian Gray.
De dandy en schrijver Oscar Wilde heeft met Het portret van Dorian Gray een boek geschreven met een Faustiaans thema: het eeuwig jong blijven van de hoofdpersoon in ruil voor z’n ziel. Die ziel wordt van onschuldig tot doortrapt slecht. Maar het uiterlijk van Dorian Gray blijft zoals op het van hem geschilderde portret toen hij nog een tiener was: glad en onbedorven door het wereldse gebeuren.
Dit portret wordt geschilderd door z’n vriend Basil Hallward. Die is zo in z’n nopjes met het schilderij dat hij het niet wil tentoonstellen. Het is te perfect om onder ogen van het ordinaire kunstminnende publiek te komen. De schilder zou daarmee te veel van zichzelf bloot geven. Daarom krijgt de op het schilderij afgebeelde persoon het doek cadeau. Dorian Gray dus. Die wenst dat hij altijd zo mooi en knap zou blijven als op het linnen. Dat de ouderdom geen vat op hem krijgt.
Wat inderdaad het geval is: niet de jaren gaan tellen, z’n gezicht blijft dat van een tiener, maar z’n ziel wordt dat van een nietsontziend iemand: doortrapt en intens slecht. Niet meteen, maar stapje voor stapje gaat het met z’n innerlijk de verkeerde kant op gaandeweg het verhaal. Bijvoorbeeld wanneer Dorian z’n liefde bekend aan een jonge actrice, een zekere Sibyl Vane, die in een derderangs theater rollen speelt in stukken van Shakespeare. Romeo en Juliet. Dorian vraagt haar op een avond na een uitvoering ten huwelijk. Maar als ze daarna plotseling niet meer kan acteren, haar rol van Juliet stuntelig uitvoert op het toneel, trekt hij het huwelijksaanzoek weer in. Het breekt haar hart en ze zelfmoord pleegt.
Hierna ziet Dorian dat zijn portret een vals trekje om de mond heeft gekregen. Iets dat niet te zien is wanneer hij z’n gezicht in een spiegel bekijkt. Nog steeds even glad. Hij realiseert zich dat zijn wens op een of andere manier uit moet zijn gekomen. Dat boezemt hem angst in. Zo erg dat hij het portret verstopt in een niet gebruikte kamer van het statige huis waar hij woont. Gedurende de 18 jaar daarna wordt Dorian steeds kwaadaardiger, maar zijn uiterlijk blijft hetzelfde. De Dorian op het schilderij wordt echter steeds ouder en lelijker, totdat hij onherkenbaar is geworden.
Uiteindelijk vermoordt Dorian, de maker van het portret, Basil Hallward in de kamer waar hij ook het schilderij bewaart. De schilder houdt hij verantwoordelijk voor zijn “eeuwige jeugd” door hem als een knellende band ervaren. Plus het morele verval dat in hem heeft plaats gevonden. Verandert in een duivelachtig iemand. Na nog wat omzwervingen realiseert Dorian zich dat hij een nieuw leven moet beginnen. Dezelfde avond gaat hij met een mes het schilderij te lijf. Zijn huishoudster hoort een luid kabaal en gaat kijken wat er gebeurd is. In de kamer vindt ze het schilderij, dat weer in zijn oorspronkelijke staat is terug gebracht: erop afgebeeld een tiener met een glad en onbedorven gezicht. Op de vloer ernaast ligt het dode lichaam van Dorian, dat is veranderd in een lelijke oude man.
Oscar Wilde op z’n best getuige de onderstaande fragmenten:
—O nee, antwoordde Lord Henry, volstrekt niet, waarde Basil. Je schijnt te vergeten, dat ik getrouwd ben, en de enige bekoring van het huwelijk is, dat het een leven van voor-de-gek-houden nodig maakt voor beide partijen. Ik weet nooit waar mijn vrouw is, en mijn vrouw weet nooit wat ik doe. Als we elkaar ontmoeten—we ontmoeten elkaar nu en dan op een diner of bij de Hertog—dan vertellen we elkaar de meest onzinnige geschiedenissen met de ernstigste gezichten. Mijn vrouw kan dat heel goed, bepaald veel beter dan ik; zij vergist zich nooit in haar datums, en ik altijd; maar als zij dat ontdekt, maakt zij er nooit een scène van; soms wou ik wel dat ze dit deed, maar ze lacht me alleen uit.
Het was duidelijk, dat de proefondervindelijke methode de enige was, waarmee men tot een betrouwbare wetenschappelijke analyse van passies kon komen, en zeker was Dorian Gray een prachtig sujet, dat een rijk en vruchtbaar resultaat beloofde. Zijn plotselinge opgewonden liefde voor Sybil Vane was een psychologisch verschijnsel van geen kleine betekenis.
De klok sloeg drie, vier uur, half vijf, maar Dorian Gray bewoog zich niet. Hij was bezig de purperen draden van het leven samen te vatten, ze tot een patroon samen te weven; hij trachtte zijn weg te vinden door het bloedig labyrint van passie, waarin hij ronddoolde.
Selexyzebooks
Voor bezitters van een Kobo-reader is het e-book Lof der Zotheid hier gratis te downloaden:
