JOURNALIST HUIB MODDERKOLK HEEFT EEN HYPER-ACTUEEL E-BOOK OVER DIGITALE DREIGING GESCHREVEN
Ooit zei de socialistische voorman Troelstra: ‘Als uw machtige arm het wil, ligt gansch het raderwerk stil.’ Dit naar aanleiding van de Spoorwegstaking in 1903, waarvan de omvang en het succes vriend en vijand verrasten. Het hele land lag toen zo’n beetje plat, omdat de spoorwegen het belangrijkste transportmiddel waren geworden voor zowel mensen als goederen. Ruim 100 jaar gelden dus een zeer urgente kwestie. Zo urgent dat spoorwegpersoneel bij de wet verboden werd ooit nog een keer in staking te gaan. Iets dat pas in december 1979 werd opgeheven.
Inmiddels heeft er een omschakeling plaats gevonden van een fysiek transport naar de digitale variant ervan. Niet het vervoeren van goederen of mensen staat hierin centraal, maar de overdracht van informatie. Iemand besteld bijvoorbeeld via internet, online, een boek en dat boek wordt dan de volgende dag door een pakketbezorgingsdienst geleverd. Een jaar of twintig geleden nog volstrekt ondenkbaar. Nu gemeengoed geworden.
Maar ook andere vormen van informatie die vroeger, in het pre-digitale tijdperk, per post werd afgehandeld, wordt heden ten dage via het world wide web in een milliseconde van gebruiker A naar gebruiker B verzonden. Vandaar al die uit de kluiten gewassen serverparken, waarvan er ook een flink aantal in Nederland staan. Daar is een duizelingwekkende hoeveelheid aan informatie op te vinden. Van klanten van webshops tot medische instanties.
Van klanten van webshops tot medische instanties. Wat al niet. Alles eigenlijk dat vroeger aan het papier werd toevertrouwd. En daar komt iedere dag meer bij. Zelfs geluidsopnames van mensen in ‘gesprek’ met een chatbot.
Wat er meteen ook de zwakte van is. Een digitale dreiging die z’n weerga niet kent. Niet wat betreft de stakingsbereidheid van bits and bites, maar eerder de kwetsbaarheid van digitale systemen door kwaadwillenden. Een groep die met de dag groter wordt. Het is inmiddels een algemeen bekend feit dat niet alleen individuen met slechte bedoelingen zich bezig houden met het hacken van sites en databases, maar ook overheden. Bijvoorbeeld die van Rusland, China en Noord-Korea.
Maar ook Amerika is niet van blaam gezuiverd. Wat bleek toen bekend werd dat het in staat was om het email verkeer van verdachte personen af te tappen, waar ook ter wereld. Iets dat een voormalig CIA-medewerker en systeembeheerder van de NSA (National Security Agency), Edward Snowden, wereldkundig maakte. Wat hem het predicaat staatsvijand opleverde. Om te ontkomen aan een jarenlange gevangenisstraf is hij naar Rusland uitgeweken. Terwijl hij niet meer vertelde dan de naakte waarheid. Maar dat was niet in het belang van z’n machtige vaderland. Reden waarom hij maar beter de kuierlatten kon nemen.
In het e-book Het is oorlog, maar niemand die het ziet legt Volkskrantjournalist Huib Modderkolk de vinger op de zere plek van het internet met z’n digitale dreigingen. Zonder dat we het weten of willen weten is er door gebruikmaking van de modernste techniek in de westerse samenlevingen een enorme digitale achilleshiel ontstaan. Iets waar Modderkolk zes jaar lang onderzoek naar heeft gedaan.
Iets waar Modderkolk zes jaar lang onderzoek naar heeft gedaan. Hij kwam tot de meeste verrassende resultaten. Waarvan het afluisteren van privé-gesprekken van Nederlandse geliefden door iemand in Engeland nog het meest onschuldige voorbeeld is.
De online-spionageactiviteit gaat veel verder. Men kan inderdaad spreken van complete digitale oorlogen. Een gevleugelde uitspraak van schrijver-journalist Modderkolk is dat internet zich niet houdt aan grenzen of Kamermoties. In het boek geeft hij een onthutsende inkijk in de wereld van digitale onveiligheid en de daarmee samenhangende operaties van veiligheidsdiensten. Een roman als de Donkere kamer van Damocles is er niets bij vergeleken.
Met andere woorden het vervagen van de grenzen van het goede en het kwade in de wereld van het digitale, wat uiteraard direct z’n weerslag heeft op het reilen en zeilen van personen en ook gevolgen heeft voor de maatschappij waarin ze leven. Wij dus en de instituties die over ons welzijn waken. Maar of dat in de digitale werkelijkheid zoals deze zich ontwikkeld ook werkelijk zo is, dat is maar helemaal de vraag. Er kan ook zeer serieuze digitale dreiging vanuit gaan. Big Brother Is Watching You. Maar dan de algoritmische variant van het boek 1984 van George Orwell.
Om bij de Nederlandstalige literatuur te blijven: De hoofdpersoon Henri Osewoudt die in het hier boven genoemde boek van W.F. Hermans als dubbelganger van een doortrapte spion dacht het verzet te dienen, maar in werkelijkheid precies het omgekeerde deed: het op moorddadige wijze bijstaan van de vijand. Dit soort nachtmerrie scenario’s is in de onzichtbare oorlog van programmeurs en hun computers niet bepaald ondenkbaar geworden. Misschien al lang geen fictie meer, maar bittere realiteit. Het kan zelfs met de beste bedoelingen ontaarden in een nucleaire ramp op wereldschaal.
Een klein digitaal denkexperiment om het te verduidelijken: een Amerikaanse militair belast met de waarneming van een nucleaire bedreiging vanuit Rusland ziet op het scherm van z’n computer dat er raketten zijn afgevuurd door de voormalige Sovjet Unie. Wat hij niet weet is dat het systeem wordt gehackt door Noord-Korea of een andere schurkenstaat. De man wordt dus op het verkeerde been gezet.
De man wordt dus op het verkeerde been gezet. Dan hangt het er maar helemaal vanaf of het niet tot een daadwerkelijke lancering van de meest dodelijke wapens in de wereld komt. Een vergelding dus die is uitgelokt. Digitale dreiging die niet echt ondenkbaar meer is. De realiteit ervan afhankelijk van de bekwaamheid van een stel hackers, die hun hand er ook niet voor omdraaien om een kluis met tientallen miljoenen aan bitcoins te openen en vervolgens digitaal leeg te roven.
Al lang geen Science fiction meer. Iets dat blijkt wanneer Modderkolk in Het is oorlog, maar niemand die het ziet tal van technische kwetsbaarheden beschrijft. Niet alleen op het gebied van militaire zaken, maar vooral ook wat betreft de meer burgerlijke, forensische aangelegenheden.
Iets dat hij op beeldende wijze illustreert met tal van verhalen over beruchte en beroemde cybercriminelen. Maar ook over hackers die de digitale draad zijn kwijtgeraakt. Zeer lezenswaardig zijn ook de met veel gevoel voor drama opgeschreven momenten waarin de schrijver-journalist contact legt met z’n bronnen. Een beetje als een Kuifje, alleen is dit bittere ernst en geen stripverhaal. Kortom Het is oorlog, maar niemand die het ziet is een e-book over digitale dreigingen dat in geen enkele bibliotheek mag ontbreken.
Selexyzebooks
